Database of Byzantine Book Epigrams

Occurrence 18381
(formerly occ/1715)

	τοῦ αὐτοῦ ἱερέ(ως) στίχοι πρὸ(ς) τ(ὸν) προστάξαντα τούτω \| τὴν βίβλ(ον) γράψαι εὐγενέστατ(ον) ἄρχοντα κῦρ \| Μα(νουὴλ) τὸν Ὑυαλινᾶν +

	+ νότου βασίλισσα ποτὲ σοφί(αν) σολομῶντος,
	ἐθαύμαζεν ἀκούουσα λίαν ἐξεθαμβεῖτο.
	ὅθ(εν) ἀπάρασα σπουδῆ τῆς γῆς τ(ῶν) αἰθιόπων
	μετὰ λαμπρῶν τε στρατηγῶν μετὰ δορυφορί(ας),
	πρὸ(ς) τὴν σιὼν κατέλαβε τὴν πόλιν τὴν ἁγί(αν),
	(καὶ) σολομῶντος τὰς πολλὰς ἀπήλαυσε σοφίας.
	σὺ δὲ φιλομαθέστατε ψυχὴ (καὶ) τρισολβία
	ἀγχίνου συνετώτατε χαριτοκοσμημένε
	σεπτῶν γονέων βλάστημα ῥίζης τιμί(ας) κλάδε,
	τοῦ σολομῶντο(ς) ἐκ παιδὸ(ς) τὴν φρόνησ(ιν) πλουτίσθαι.
	τὴν τοῦ δα(υῒ)δ πραότητα κτησάμενο(ς) βρεφόθ(εν).
	τὸ φιλολόγον τοῦ σοφοῦ ζηλώσ(ας) δημοσθέν(ους),
	οὐ σολομῶντο(ς) ἀρκεσθεὶς τ(οῖς) σοφωτάτ(οις) λόγοις.
	οὐ κορεσθεὶς ταῖς τοῦ δα(υῒ)δ πν(ευματ)οκρότ(οις) φθόγγοις.
	οὐ προφητῶν θεσπίσμασι τ(οῖς) πν(ευματ)οκινήτοις,
	ἀλλὰ σπουδάζων ἐν βραχεῖ πάντ(ων) λαβεῖν τ(ὴν) γνῶσ(ιν).
	ὅπως ἀρχῆθ(εν) γέγονεν ὁ κόσμο(ς) (καὶ) συνέστη.
	ὅθεν ὁ κτίστ(ης) ἤρξατο τὴν κτίσιν τεχνουργῆσαι.
	πῶς ἐξετάνυσε σοφ(ῶς) τ(ὸν) πόλ(ον) ὡσεὶ δέρριν, \|\|
	(καὶ) τ(οὺς) μεγάλ(ους) ἐν αὐτῶ κατέπηξε φωστῆρ(ας),
	τὸ πλάτο(ς) ὅπως τε τῆς γῆς ἐξέτεινε πανσόφ(ως),
	ἐκ ταύτ(ης) δ’ἂν ἐβλάστησ(αν) βοτάναι τε παντοῖαι.
	τροφῆς τῶν πάντ(ων) ἔνεκ(εν), (καὶ) θεραπεί(ας) νόσων,
	θάλασσαι πῶς συνέστησ(αν) ἄμετρα σχοῦσαι βάθη,
	σύμπαν (δὲ) γένος ἐν αὐταῖς ἰχθύ(ων) καταμένει,
	ὅπως τ(ὸν) πάντ(ων) ἄνακτα, θηρίων ἵππων ὄνων.
	δρακόντ(ων) ἄρκτων τίγρεων παρδάλε(ων) λεόντ(ων),
	οἰκείαις ἔπλασε χερσὶν ἀῤῥήτω τὲ σοφία,
	(καὶ) τῆς ἐδὲμ κατατρυφᾷν ἔδωκε τὸ χωρί(ον),
	ἄλλα τε πᾶσαν ἔννοι(αν) βροτεί(ον) ἐκνικῶντα.
	ἐξαίσια πανθαύμαστα τεράστια παντοῖα.
	ἔτι σὺν τούτοις γίγαντ(ας) ἄνδρ(ας) ἀσπιδηφόρ(ους).
	εἰς οὐ(ραν)ὸν τοξεύοντ(ας) θ(ε)ῶ φιλονεικοῦντ(ας),
	τὰς πυραμίδ(ας) ἰωσήφ τ(ὸν) πύργ(ον) τ(ῆς) χαλάν(ης),
	ἑλένης τὲ τὴν ἁρπαγὴν τῆς καλλισφύρου νύμφ(ης),
	τ(ὸν) στόλ(ον) τ(ὸν) ταχύπτερ(ον), τ(ὸν) χιλιόναυν στόλον,
	τὴν ἅλωσιν τὴν σκύλευσιν τ(ῆς) τρισμεγίστου τροί(ας),
	ἣν ποσειδῶν ἐπόλισ(εν) ἀπόλλωνι συνάμα,
	ἢν ἥρα κατηδάφισε τ(ῆς) ἀθηνᾶς συνούσης,
	ἀνδρῶν ἡρώ(ων) εὐγενῶν ἁπάντ(ων) βασιλείας \|\|
	τ(ῶν) εὐσεβ(ῶν) (καὶ) δυσεβ(ῶν) ἀφρόνων συνετῶν τε
	χρηστῶν κακούργ(ων) (καὶ) σεμν(ῶν) ἀσέμν(ως) βιοσάντ(ων),
	τοῦ κωνσταντίνου μανασσῆ τ(ὴν) βίβλ(ον) τὴν ὀλβί(αν).
	τῆν γλυκυτάτην (καὶ) τερπνὴν ὑπὲρ κηρ(ὸν) (καὶ) μέλι,
	ὑπὲρ σειρήν(ων) τὰς ὠδὰς ὑπὲρ ὀρφέως λύραν,
	ἐμαῖς προτέθεικ(ας) χερσὶ προστάσσων μοι τοῦ γράψαι
	πρὸ(ς) κόρ(ον) πρὸ(ς) ἡδύτητα πρὸ(ς) χαρμον(ὴν) πρὸ(ς) τέρψιν,
	ψυχῆς ὁμοῦ (καὶ) σώματο(ς) νοός τε (καὶ) καρδίας.
	ἐγὼ δ’ ὡς ἔθο(ς) κτώμ(εν)ος σοὶ πειθαρχεῖν εἰς πάν,
	εἰ δέρας τὸ χρυσόμαλ(ον) προσέταξ(ας) κομίσαι.
	εἰ μῆλα τὰ θρυλλούμενα χρυσᾶ τῶν ἑσπερίδων.
	εἰ (καὶ) ψυχὴν ἐμὴν αὐτ(ὴν) προέσθαι τῶ θανάτω,
	ἤδη τὸ προσταττόμ(εν)(ον) ταχέως ἐκπληρώσας,
	ἀρχῆς ἀπ’ ἄκρης ἔγραψα μέχρι (καὶ) τέλους ταύτης
	ἣνπερ λαβὼν ἀνάγνωθι (καὶ) τῆς ψυχῆς τ(οῖς) σίμβλοις,
	(ὡς) μέλισσα φιλόπονο(ς) θησαύριζε τὰ κρείττω.
	ψυχοβλαβῆ (δὲ) σύμπαντα (καὶ) ῥυπαρὰ (καὶ) φαῦλα,
	ἐκτρέπου πέμπε δίωκε πόῤῥωθ(εν) ὅσ(ον) τάχος.
	ἡμῖν δὲ πάλιν πρόσταττε συχνάκ(ης) ἐκπληρούμενος (?),
	ψυχῆς τὰ καταθύμια (καὶ) πάσ(ας) τὰς ὀρέξεις.
	ἰδοὺ γὰρ ἐπεθύμησα πάσ(ας) τὰς ἐντολάς σου.
	ἐμὲ (δὲ) ζῆσ(ον) ὥς φησι δα(υῒ)δ ὁ προφητάναξ +

Type(s)	[5361] Νότου βασίλισσα ποτὲ σοφίαν Σολομῶντος (62 verses)
Text source	DBBE (Inspection of a reproduction of the manuscript)
Text status	Text completely known
Date	1312
Manuscript	LONDON - British Library - Arundel 523 [1312]
Place in Manuscript	f. 145r-146r
Person(s)	Patron Manouel Ialinas (14th c.) Scribe Michael Loulloudes (13th c. - 14th c.) - RGK: I.281, II.385, III.464 - VGH: 314.E - PLP: VI.15164 (anagnostes)
Palaeographical information	Title in red ink. At f. 145r, r. 6 another hand corrects τὰς πολλὰς [...] σοφίας in τῆς πολλῆς [...] σοφίας. One marginal note by the same hand of the text at f. 146r. At f. 146r rr. 13-15 are the result of a correction.
Metre(s)	Decapentasyllable
Genre(s)	Author-related epigram
Subject(s)	Constantine Manasses (1130-1187) - PBW: Konstantinos/302/ Music Orpheus Sirens
Comment	Turyn (1980: 74) gives no text but refers to Hardt (1806: 172-174).
Image source(s)	http://www.bl.uk/manuscripts/Viewer.aspx?ref=arundel_ms_523_f145r
Bibliography	Primary H. Omont 1884, Notes sur les manuscrits grecs du British Museum, Bibliothèque de l'École des Chartes, 45, 314-350: 346, 346 A. Turyn, 1980, Dated Greek Manuscripts of the Thirteenth and Fourteenth Centuries in the Libraries of Great Britain, Washington: 74 Secondary A. Turyn 1973, Michael Lulludes (or Luludes) a Scribe of the Palaeologan Era, Rivista di Studi Bizantini e Neoellenici (RSBN), 10, 3-15: 4-5
Number of verses	62
Related occurrence(s)	[22214] νότου βασίλισσα ποτὲ σοφί(αν) σολομῶντο(ς) [14th c.] VIENNA - Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB) - hist. gr. 106 [14th c.] (f. 140v-141v) (62 verses) (61/62)
Acknowledgements	Creator(s) Delphine Nachtergaele Contributor(s) Julián Bértola, Rachele Ricceri, Nina Sietis, Anne-Sophie Rouckhout The credits system has been implemented in 2019. Credits from before the new system was in use might be incomplete.
Permalink	https://www.dbbe.ugent.be/occurrences/18381

Last modified: 2021-04-19.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Occurrence 18381 (formerly occ/1715)

Occurrence 18381
(formerly occ/1715)