Type 6094
(formerly typ/4077)

Ἐγὼ μὲν εἰσῄτησα βίβλου τὴν χάριν·
λαβὼν πρὸς ὑμῶν, οἷς θέμις τιμᾶν φίλους,
ὡς ηὐξάμην, ἔγραψα πᾶσαν εἰς τάχος·
ὡς ἦν ἐφικτὸν τῷ γραφεῖ τοῦ πυκτίου.
Κάλλους γὰρ ἡμῖν γραμμάτων οὐδεὶς λόγος
πλὴν τῆς κατὰ χρόνον τε καὶ προσῳδίαν
διαστολῆς τε καὶ σαφηνείας μόνης·
αὐτοὺς γραφεῖς μάλιστα σεμνύνει πλέον
ἢ σχηματισμὸς ὀξυρύχων γραμμάτων.
Αὐτὸς δὲ ταύτην ἀντιδέξῃ τὴν χάριν,
φίλων ἐμοὶ κράτιστε καὶ διδασκάλων,
πρὸς τῆς ἄνωθεν τοῦ θεοῦ προμηθείας,
ἣν οἶδεν, ἥν πέφυκεν ἀξίως νέμειν
τοῖς τῆς ἑαυτοῦ δεξιῆς παραστάταις
καὶ τοῖς καθ’ ἡμᾶς τῶν φίλων εὐεργέταις.
Εὐεργετεῖν γὰρ ἴστε τοὺς φίλους μάλα,
ὡς δ’ οὖν ἐμαυτὸν ῥᾷστα καὶ πείθειν ἔχω,
καὶ τοὺς μισοῦντας εὐνομεῖν ὑπερμάλα
καὶ κοινὰ τοῖς χρῄζουσι θησαυρίσματα
πᾶσι προκεῖσθαι καὶ προκιχρᾶσθαι θέλειν,
ὡς πλοῦτος ἔμπνους, ἀφθόνως κενούμενος,
τὰ καὶ πάλαι κτηθέντα τῷ μακρῷ χρόνῳ
καὶ συλλεγέντα προσφάτως καὶ προσφόρως
ἱδρῶσι πολλοῖς τῇ φιλέργῳ σου φύσει.
καὶ μάρτυς ἡ φθάσασα τῆς βίβλου χάρις,
καθ’ ἥν λελοχὼς προῖκα τοῦ ποθουμένου
ἥδιστα τοῖς σοῖς ἐντρυφῶ καθ’ ἡμέραν
πόνοις, ἀριστεῦ τῶν γραφόντων βιβλία,
οἷς ὡς μάλιστα καὶ λαλῶν σοι προσβλέπω,
ἀνιστορῶν σε καὶ γραφῇ καὶ καρδία,
τὴν εὐπόριστον τῆς γραφῆς παγκτησίαν,
τὸν ἄφθονον ῥοῦν τῶν θεοκτήτων πόνων,
τὸν εὐσεβῆ νοῦν, τὴν προσηνῆ καρδίαν.
Τοὺς γὰρ γλυκασμοὺς ὧν ἀποσπάζεις λόγων
καὶ τὴν ἀρίστην τῶν τρόπων εὐρυθμίαν
ἡ τοῦ βίου κάθαρσις ἀγγέλλει πλέον,
καθ’ ἣν ἅπαντας ἀσμενίζῃ τοὺς φίλους·
λαλῶν δὲ παντάπασιν ἐν παρρησίᾳ
καὶ συμβιβάζεις ὡς θέμις τὰ πράγματα,
κιρνῶν διαιρῶν τῇ καταλλήλῳ θέσει
ζυγοστατῶν τε τῇ ῥοπῆ τῇ παγκάλῳ
ἅπαν πρόσαντες καὶ λόγου καὶ πράγματος.
Οὕτω μὲν οὖν σοι καὶ λαλῶ καὶ προσβλέπω
καὶ τοῖς λογισμοῖς ζωγραφῶ καθ’ ἡμέραν
τὸν πρόξενόν μοι τῶν θεηγόρων λόγων,
ἐν οἷς τὸ κῦρος τῶν ἀληθῶν δογμάτων
ὡς ἐν λάλοις πίναξιν ἐστηλωμένον,
εἰς προὖπτον αὐτὴν ἐξελέγχει τὴν πλάνην
καὶ τὴν νέαν συρίζειν ὡς λαοπλάνον,
ἣν σφενδονᾷ μὲν ἡ γραφὴ κατὰ κράτος
λόγοι τε τοξεύουσι τῶν διδασκάλων,
βελῶν δίκης ῥίπτοντες ἄνθρακας λάλους,
ὡς πᾶσαν αὐτῆς τὴν νεόσπαρτον χλόην
καὶ τὰς νεωστὶ λυσσοδήκτους τερθρείας
εἰς χοῦν τετράφθαι καὶ σποδὸν τεθραυσμένην,
Χριστοῦ δὲ τὴν σάρκωσιν ἡλίου πλέον
ἁπανταχοῦ γῆς κἀστραπῆς τάχους δίκην
διαδραμεῖν τε καὶ διαυγάσαι φρένας
τῶν ἐντραφέντων ὀρθοδοξίας λόγοις,
οὓς οὐδὲν ἠμαύρωσεν, οὐ καιροῦ ζάλη,
οὐ πραγμάτων κύκησις, οὐκ ὀφρὺς μέγα
φυσᾶν δοκοῦσα καὶ κτυπᾶν ἠπειγμένη,
οὐκ ὄγκος ὕψους ἀρχικῆς ἐξουσίας,
οὐ πλοῦτος ἁδρός, οὐ σοβοῦσα κομψότης·
ἀπῆν γὰρ αὐτῶν πᾶς ἀβλεψίας σκότος,
φωτὸς καταστράπτοντος αὐτοὺς ἀσκίου
τὸν νοῦν τε συμφράττοντος ἐν παντευχίᾳ.
Ὧν εἷς πέφηνας ἐκ βρέφους καὶ σπαργάνων,
τὸ φῶς ἔναυλον καὶ πρὸ τῆς ἥβης τρέφων
καὶ πᾶν νόημα τῆς γραφῆς ἐπιξέων,
ἕως ἂν εὕρῃς Χριστὸν ὡς εὑρεῖν θέμις,
ὡς φῶς ἐναστράπτοντα τῇ σῇ καρδίᾳ
καὶ πυρσὸν αὐγάζοντα δογμάτων σέλας·
δι’ ὧν τὸν αὐτὸν σάρκα καὶ θεὸν φύσιν
ἢ μᾶλλον ἄνθρωπόν τε καὶ θεὸν λέγειν
ὁριστικῶς μὲν ἐκδιδάσκεις οἷς γράφεις,
πλὴν οὐ μεριστῶς οὐδὲ μὴν πεφυρμένως·
τὸ μὲν γὰρ ἢ σύμφυρσιν ἢ τροπῆς ἴχνος
οὐκ ἂν διδάξῃς, ἀσφαλὴς ὢν ἐν λόγοις
καὶ δογματίζειν ἀκριβῶς εἰθισμένος
ὅτ᾽ αὖ διαιρεῖν εἰς δυοῖν ὑποστάσεις
τὸν συντεθέντα Χριστόν. Εἷς γάρ, οὐ δύο,
πατρὸς μὲν ὑιὸς καὶ βρέφος τῆς παρθένου,
τοῦ μὲν πρὸ αἰώνων τε καὶ μητρὸς δίχα,
τῆς δ’ αὖ γ’ ἐπ’ ἐσχάτων τε καὶ σπορᾶς ἄνευ·
σπορὰν γὰρ ἔσχε τὴν χύσιν τοῦ πνεύματος
ἡ συνδραμοῦσα τῷ λόγῳ σαρκουμένω·
ἐπεσκίασεν ἐνθέως τῇ παρθένῳ,
ἐντεῦθεν ὥσπερ κυρίως θεητόκος
ὡς αὐτὸν γεννήσασα τὸν θεὸν λόγον
κηρύττεταί τε καὶ σεβάζεται μόνη.
Ἐντεῦθεν αὐτῆς καὶ τὸν υἱὸν ὡς ἕνα
Χριστὸν γεραίρειν ἴσμεν, ἀλλ’ οὐχ ὡς δύο·
τομὴν γὰρ ἔσχεν οὐδαμῶς τὴν εἰς δύο,
κἂν ἐκ δυοῖν πέφηνεν ὥσπερ ἐν δύο,
καὶ σὰρξ πεφηνὼς εἷς μετ᾽ αὐτῆς ἐκράθη
φυρμοῦ τε χωρὶς καὶ τροπῆς πάσης δίχα,
ὁ τὴν καθ᾽ ἡμᾶς οὐσιωθεὶς οὐσίαν,
οὔκουν μεριστός, ὡς ἐκόμπουν οἱ πάλαι
τέμνοντες αὐτοῦ τὰς συνημμένας φύσεις
δίχα τε τοῦτον συντεμεῖν ᾑρημένοι,
ἵν’ εἰς ψιλὸν ἄνθρωπον ἐλπίζειν μόνον
καὶ γυμνὸν εἶναι τὸν θεὸν δοῖεν λόγον
ὄλης διαμπὰξ τῆς καθ’ ἡμᾶς οὐσίας.
Ἀλλ’ οὐδὲ συντιθέντας εἰς μίαν φύσιν
τὰς συνδραμούσας εἰς ὑπόστασιν μίαν
–το προσλαβὸν τε καὶ προσληφθὲν λέγω–
φύσεις δὲ Χριστοῦ ταύτας προδήλως δύο
τοὺς συγχυτὰς ἕλοιο συγχωρεῖν ὄλως.
Συμφύρσεως γάρ, οὐχ ἑνώσεως τρόπος
ἡ σύνθεσις πέφυκεν ἡ κατ᾽ οὐσίαν,
ὡς αὐτὸς οἶσθα καὶ διδάσκεις ἐμφρόνως.
Ἐντεῦθεν ὥσπερ ἐνθέῳ παρρησίᾳ
Χριστοῦ νοεῖσθαι τὰς ἐνεργείας δύο
καὶ τὴν ἐν αὐτῷ προσφυῶς νοουμένην
διπλῆν θέλησιν δογματίζεις, συνδέων
ἀλλ’ οὐ διιστῶν ἢ μερίζων ἰδίως
τούτων ἑκάστην πλὴν θεωρίᾳ μόνῃ,
καθ’ ἣν ὁ νοῦς πέφυκεν ἰσχνῶς προσβλέπειν
διακρίνειν τε τοῖς ἀσυγκρίτοις νόμοις
τὰς συμβαθείσας εἰς ἑνώσεως λόγον
ἀλλ’ οὐ τραπείσας εἰς ἑαυτὰς οὐσίας.
Οὔτως νοῶ μὲν τὰς ἐνεργείας δύο,
τὰς ὡς ἑνός τε κἀξ ἑνὸς παρηγμένας
υἱοῦ τε Χριστοῦ καὶ προσώπου συνθέτου
κατ’ ἄλλο κἄλλο τῇ καταλλήλῳ φύσει,
ὡς ἐκ μιᾶς πηγῆς τε καὶ συναυλίας
κοινῶς προιούσας τε καὶ συνημμένας.
Title(s) Ἀνδρέου τοῦ ἁγιωτάτου ἀρχιεπισκόπου Κρήτης ἴαμβοι γραφέντες πρὸς τὸν ὁσιώτατον Ἀγάθωνα, ἀρχιδιάκονον καὶ χαρτοφύλακα τῆς ἐνταῦθα ἀγιωτάτης τοῦ θεοῦ μεγάλης ἐκκλησίας, ὅτε λαβὼν τὴν παρούσαν βίβλον μετέβαλε καὶ πάλιν ἀπέστειλεν
Text source A. Heisenberg 1901, Ein jambisches Gedicht des Andreas von Kreta, Byzantinische Zeitschrift, 10(2), 505-514: 508-512
Text status Text completely known
Editorial status Not a critical text
Genre(s) Patron-related epigram
Person(s)
Poet
Andrew of Crete < Greece (660 - 04/07/740) - PBE: 326 (archiepiskopos of Crete < Greece)
Metre(s) Dodecasyllable
Tag(s)
Bibliography
Number of verses 128
Occurrence(s) [23711] ἐγὼ μ(ὲν) εἰσήτησα βίβλου τὴν χάριν [15th c.]
MILAN - Biblioteca nazionale Braidense AF X. 47 [15th c.] (f. 193r-194r)
(128 verses)
Acknowledgements
Contributor(s)

The credits system has been implemented in 2019. Credits from before the new system was in use might be incomplete.

Identification Vassis ICB 2005, 167: "Andreas Cretensis, Ad Agathonem"
Permalink https://www.dbbe.ugent.be/types/6094
Last modified: 2020-08-31.