Occurrence 22114
(formerly occ/5985)

Ἀρσενίου ἁμαρτωλοῦ μικροῦ μοναχοῦ πατελλαρίτου καὶ ἀρχιδιακόνου γεγονότος ἐπίγραμμα ἰαμβικὸν εἰς τὸν πανδέκτην
 
Ἕλλησι τῶν πρὶν ἐντεχνοπλόκων πάρα Οἱ περὶ τὸν Αἴαν
πολλοὶ μὲν εἱρμὸν εἴρμοσαν συγγραμμάτων,
πολλοὶ τέτευχαν ἐν μέτρους ῥαψωδίας, Οἱ περὶ τὸν Ὄμηρον
πολλοὶ δ᾽ ἐνεῖραν δυσσόφους σοφουργίας, Οἱ περὶ τὸν Δημοσθένην
πολλοὶ δ᾽ ἐμουσούργησαν εὐμελουργίας, Οἱ περὶ τὸν Πλάτωνα
πολλοὶ δὲ φαντάσθησαν ἀστέρων δρόμους, Οἱ περὶ τὸν Πτολεμαῖον
πολλοὶ δ᾽ ἔφευρον τεχνικὰ χθονὸς μέτρα, Οἱ περὶ τὸν Εὐκλείδαν
πολλοὶ δέδειχαν ψηφαριθμολεξίαν
πολλοὶ δ᾽ ἔπλεξαν ἀργολεπτομετρίαν˙
τούτων δε πάντων ἡ βοὴ τῶν σκεμμάτων
πέπαυται καὶ τέθαπται συγκεχωσμένως,
εἰ καὶ δοκεῖ πῶς μικροβλαστεῖν ὡς χλόη,
ἀλλ᾽ οὖν τεφροῦται χορτικῶς κεκαυμένη
τῇ χριστοπύρσῳ καὶ σοφῇ λαμπηδόνι.
Χριστοῦ τὸ πῦρ γὰρ εἰσδραμών κόσμον κάτω
καίει δροσίζει διπλενεργήτῳ φύσει,
τ᾽ ἀκανθοραχνόπλεκτα φύλλα συμφλέγον,
τ᾽ ἀπιστογνωμόβλαστα δ᾽ ἄνθη συστρέφον.
Τὸ πῦρ δὲ τοῦτο πυρβολεῖται πυρφόρως
τῷ τῶν πατέρων γνωστικῷ πυρεκβόλῳ˙
τῷ γὰρ σιδήρῳ δηλαδὴ σφῶν νόων,
πυρ ἐγκυωθήξαντες ἐν Γραφῆς λίθῳ,
ἐξήψαν ὡς πῦρ πνευματέμπυρον λόγον
εἰδωλολάτρων πυρπολοῦντα τοὺς ψώφους
καὶ χριστολάτρων φωτιοῦντα τοὺς τρόπους.
Ἐξ ὧν πατέρων, ἄστρον ὡς ἑωσφόρων,
Ἀντίοχε, τέταλκας ἐκ Γαλατίας.
Καὶ γὰρ πεφευγὼς ἐκ σκότους Αἰγυπτίου, Ὡς Μωϋσῆς
πλήξας πατάξας τὴν θάλασσαν τοῦ βίου
τῇ πρακτικῇ σου κ΄ ἀνδρικῇ βακτηρίᾳ,
ἐχθροὺς πέπνιχας, δαιμόνων τοὺς ἱππέας,
ἀνενδότοις σου ταῖς ῥοαῖς τῶν δακρύων
Ὅθεν παρελθὼν τὴν παθὼν ἐρημίαν
εἰσῆλθεν ἔνδον τοῦ γνόφου τῶν συμβόλων,
κἀκεῖθεν ἀντλῶν δογμάτων τὰς ἐμφάσεις Ὡς Βεσελεὴλ
σκεινὴν τελουργεῖς ψυχοσώστιδα σφόδρα.
Ἐκ τῶν δρυμόνων τῆς νέας Σιὼν ὄρους Ὠς Ἰησοῦς
αὖθις διατμὼν τοὺς Ἰορδάνου ῥόας
τὴν πλημμύρειθρον τῶν λογισμῶν συρμάδα
εἰς γῆν καταντάς τὴν μελίρρυτον λίαν
ἀφ᾽ ἧς τὸ ῥαμνάκανθον ἐκόπασας γένος˙
κατεπλάτυνάς τῆς νοητῆς ἀμπέλου
τὰ χρηστόκαρπα κλήματα ξενοτρόπως,
ὀρθοφρονοῦντα πρὸ προσώπου Κυρίου.
Κριτὴς δὲ ταχθεὶς Ἰσραὴλ χριστωνύμῳ Περὶ Γεδεών
κρατεῖς κραταιῶς ἐγκατείας το σθένει
τῶν ἀλλομόρφων σαρκικῶν σκιρτημάτων.
Δεδεγμένος δ᾽ ἄνωθεν ὀμφὰς παιδόθεν, Ὡς Σαμουὴλ
χρίεις μυρίζεις ἐκ πανευώδους μύρου
ἀνάκτα Δαυίδ, τὸν παθοκτόνον νόα,
γηγαντιαῖον τὸν Σατᾶν ἀκοντίσων
τῇ πιστοκλόθῳ κ΄ ὀρθοδόξως σφενδόνῃ. Ὡς Δαυίδ
Σοὶ προσβαλὼν γάρ, τὴν ὀφρὺν ἐπηρμένος
μήνιγγι κρουσθεὶς πρὸς χάος κατερράγη.
Ἐντεύθεν ὄμβρους τῶν ἄνωθεν χευμάτων Ὡς Σολομών
λαβὼν πέπλησαι πνευματενσόφων λόγων
ὡς εὐσεβόφρων καὶ σοφὸς παθοκράτωρ.
Λοιπὸν καθαρθεὶς ἄνθρακι χριστεμπύρῳ Ὡς Ἠσαίας
τὸν Σενναχειρὶμ τὴν ἀσσύριον φλόγα
τρέψας πέπληχας τοῦδε τὴν πανοπλίαν
ἐντευκτικῷ σου καὶ στενακτικῷ βέλει.
Ἔχων δ᾽ ἀνήχθης ὕψος εἰς θεωρίας
τέτρουρον ἄρμα, τὴν τετράπλοκον δέσιν
τῶν πρωταρίθμων ἐντολῶν, τὰς ἐξόχους
ἡμῖν λελοιπὼς ὥς γε μηλωτὴν βίβλων, Ὡς Ἠλίας
τίτλον φέρουσαν ἡδεών διδαγμάτων
ψεκαδραμοῦσας ἐξάδας τε χ᾽ ἑπτάδας.
δι’ ἦς μεμιχὼς τῆς Γραφῆς τῇ κακάβῃ
τὴν χριστάλευρον τῶν νοημάτων δράκα
τὰς πικροβρότους τῆς τεθλιμμένης τρίβου
χλόας, γλυκαίνεις τοὺς λιμόττοντας τρέφων.
οὐκ ἔστι πείσας τῶν ἄνω γλυκασμάτων
πρῶτον μετασχεῖν πρὶν φαγεῖν τὰς πικρίδας
τῶν ἐργομόχθων τῆς στενῆς ὁδοῦ πόνων.
Σὺ καὶ προγνωσθεὶς κρείττονι προμηθείᾳ Ὡς Ἱερεμίας
ἐπεσφραγίσθης μητρικῆς ἐκ κοιλίας
κῆρυξ ἀγνοστόλεπτος ἡγιασμένος
καὶ θρηνοπενθὴς Ἱερουσαλὴμ πάλιν.
Ὡς δ᾽ ἐγκρατευτῆ τῶν καθηδονευμάτων Ὡς οἱ τρεῖς παῖδες
τὴν περσικήν τε καὶ παφλάζουσαν φλόγα,
τὴν σαρκογαργάλιστον οἰστροπορνίαν,
σβέσας, καταθλᾷς τὰς λεοντίους μύλας Ὡς Δανιήλ
ἀποστομώσας πτωχομετρίας κάμῳ.
Τὴν δ᾽ αἰχμάλωτον ἀζύγων κληρουχίαν
τῇ χρηστομοίῳ καὶ σοφῇ παραινέσει
παλινδρομεῖν πέπεικας εἰς τὴν πατρίδα Ὡς Ζοροβάβελ
ἐξ ἧς περέρριφημεν ἀπροσεξίᾳ.
εἶτα σπαράξας τὴν πάλαι λεβηθρίδα
νέος δέδειξαι φωτοπλήσιος λύχνος Ὡς ὁ Πρόδρομος
τὸν φωτοποιὸν Χριστὸν ἐσδεδραγμένος,
οὗ καὶ προθύμως ἠκολούθησας, πάτερ, Ὡς ὁ Πέτρος
κόσμου διαδρὰς τὰς πικρὰς περιστάσεις,
ἄρας δ᾽ ἐπόμων σωτηρικὴν παντευχίαν. Ὡς ὁ Παῦλος
Τὸ χριστόγλωσσον ἐκμιμούμενος στόμα
λόγοις βαδίζεις ὡς ποσὶ λεξιδρόμοις˙
κύκλῳ κυκλοῦσι τὴν τετράστοιχον κτήσιν
Σιὼν ἀπάκρων μέχρι τῆς γῆς τερμάτων.
Διὸ πρεπόντως ἐν φρονήσει πρακτέᾳ
βαίνων κατ᾽ ἴχνος τοῦ καλοῦ διδασκάλου,
καλῶς πέπηχας σὸν θέμεθλον πρὸς πέτραν,
πειραστικῶν ἄσειστον ἐκ τῶν ῥευμάτων.
Καλῶς τέθνηκας τὴν τεήν σου λυχνίαν
στίλβουσαν ἔνδον τοῦ νοὸς τὰς οἰκίας.
Καλῶς καθ᾽ ὥραν προσδοκῶν σου δεσπότην
ἄοκνος ὤφθης καρτερῶν ἐγρηγόρως.
Καλῶς μάχαιραν τὴν διάκρισιν λάβες
ῥίσσουσαν ὀρμὰς καὶ πλοκὰς τῶν σκανδάλων.
Καλῶς ὑποστὰς τὸν κόπον τῆς ἡμέρας
πλήρης δέδεξαι μισθὸν ὡς καλεργάτης.
Καλῶς καταστὰς σῖτον μέτρης του λόγου
νέμεις ἑκάστῳ προφόρως τὰς ἐκβάσεις.
Καλῶς τὸ δῶρον τοῦ ταλάντου δεγμένος
πεπραγμάτευσε κερματίζων ἐνδίπλως.
Καλῶς δὲ πάσσων ἁλσὶ νοστίμων λόγων
τοὺς ἐκσαπέντας, ἡδονὰς ἀποστύφεις.
Καλῶς βεβληκὼς τὴν σαγήνην εἰς ἅλα
ἰχθῦς ἀγρεύεις κοσμικοὺς παμποικίλους.
Καλῶς ἀλευρόφυρτον ὡς τρισὶ σάτοις
ζύμην πέρφυκας σῇ τριμοίρω καρδίᾳ.
Καλῶς τὸν ἀγρόκρυπτον εὑρικώς, μάκαρ,
θησαυρὸν ἐξώνησας ὀλβακτησίᾳ.
Καλῶς δ᾽ ἀνάψας ψυχικὴν σὴν λαμπάδα
τῷ νυμφίῳ σύνελθε λαμπαδηφόρως,
ἐν τῷ κοιτώνι τῆς ἀλίκτου παστάδος
ἔνθα πρόσεστιν ἡ καλὴ κατοικία
ἡ παγγέραστος καὶ μονή αἰωνία˙
ἐν ᾧ χορεύων καὶ τρυφῶν σὺν ἀγγέλοις
μνήσθητι τοῦ σοῦ μικροδούλου τοῦ τάδε,
Ἀρσενίου ξύσαντος ἐμπύρῳ πόθῳ,
σῇ πρὸς τὸ θεῖον εὐκτικῇ παρρησίᾳ.
Type(s) [5282] Ἕλλησι τῶν πρὶν ἐντεχνοπλόκων πάρα (130 verses)
Text source P. Odorico 1988, La sanzione del poeta: Antioco di S. Saba e un nuovo carme di Arsenio di Pantelleria, Byzantinoslavica, 49, 1-22: 14-16
Text status Text completely known
Date 12th c.
Manuscript VENICE - Biblioteca Nazionale Marciana - gr. Z. 134 (coll. 472) [12th c.]
Place in Manuscript f. 191r-193v
Contextual information The ff. 4r-187v contain the Pandektes of Antiochus the Monk.
Metre(s) Dodecasyllable
Genre(s) Author-related epigram
Subject(s)
Bibliography
Number of verses 130
Acknowledgements
Creator(s)

The credits system has been implemented in 2019. Credits from before the new system was in use might be incomplete.

Permalink https://www.dbbe.ugent.be/occurrences/22114
Last modified: 2020-01-28.